IMAXINA QUE TE VEXO, QUE ME FALAS - Galicia Terra Nai

IMAXINA QUE TE VEXO, QUE ME FALAS. 
Poema de Carlos Callón.

Imaxina que te vexo, que me falas,

que a amizade retorna

sen medo

ás pequenas traizóns e desamparos.

Que estraña beleza aí,

sen ollarse no espello e verse a caluga.

Sen rostro, en fin,

mais cun sentido.

Como se o berro saíse da gorxa 

e o ouvises desde o tímpano.

Carlos Callón

Foto © Xoan Piñón

Zugaron o lume da miña vida

"Zugaron o lume da miña vida". Texto de Antón Luaces Teixido.

Chucharon o mel das miñas colmeas: os avós, os pais, os fillos; leváronme a vida: a vaca, as dúas ovellas, as galiñas... 
E deixaron o meu corpo pétreo nun mar dondo e lamaceiro a prol dos intereses alleos.

Agora súan medo as miñas costelas. Esmorezo nas enchentes e revivo na seca. 
Érgome neste infortunio e non vexo a ninguén ao meu arredor. 

Este mundo non é o meu.



Antón Luaces Teixido



Foto © Xoan Piñón
Da coleción : Galicia Terra Nai

Praia das Catedrais (1978)

  

Segredos roubados

Texto de Comba Campoy

Daquela era un segredo. Un conxunto de formas caprichosas que o mar fora tecendo no seu bater xordo contra as penas. Só algún hippie caía por alí de cando en cando. Tamén ían os cativos do acampamento do Frente de Juventudes porque era a praia máis próxima para ir desfilando desde a Devesa. Era un segredo e non valía nada. Só formas caprichosas nas rochas, regandixas nas que mexilóns e percebes atopaban un viveiro ideal. Un paraíso indescriptíbel que se nos revelaba cando nos ambarcabamos naquel paseo máxico.

As lúas de agosto fan baixar a maré até o ponto que aínda é posíbel, durante unhas horas, achegarse alí por mar, camiñando desde a praia da Arealonga. Revivimos así a ilusión do segredo, do paraíso reservado para o goce calado, para o descubrimento íntimo. Chegar sorteando algunhas ondas, nadando por entre as oucas nalgún tramo. Explorar as covas sen medo ao escuro, co eco dunha pinga como única guía sonora. Descubrir, ao fondo do túnel, lagoas de auga azul cristalina ás que non se dá chegado máis que a nado.

Pensar, inxenuas, que este agasallo da natureza seguirá sempre aí, para cando necesitemos regresar e perdernos nos seus labirintos de pena e ouca. E non ver como as mareas humanas van esculpindo outras formas nas rochas, desfacendo o que tanto tempo o mar tardara en tallar. Nin como as voces van cubrindo os ecos das pingas no fondo dos túneis, e os percebes emigran para aniñar nun lugar máis quedo. Xa non é un segredo nin o paraíso de ninguén. Só unha postal máis, repetida até o infinito. As tres arcadas das catedrais no seu efecto óptico, propio dun cadro de Escher, xa nunca están soas. Hai uns anos, unha campaña institucional promovía o turismo a Galicia, e concretamente á praia das Catedrais, co lema "gárdasme un segredo?". En realidade, o que se pretendía era todo o contrario: socializar o segredo. Pero todo o encanto marchaba con ese acto de xenerosidade masiva. Quixemos compartir o segredo mais o que fixemos foi negalo e baleirar a súa maxia. Resta ver que maré gaña:  a turística ou a do Cantábrico. Pódese tentar facer común o segredo, de verdade, sen récords de visitas nin aparcadoiros farónicos. Sen acantilados cubertos de cemento nin souvenirs roubados ás penas. O segredo das Augas Santas só pode descubrirse en silencio e cos sentidos abertos. Sen máis maré que a das ondas dun mar que non tardará en reclamar o roubado.

Comba Campoy




Foto © Xoan Piñón. Praia das Catedrais (1978) 

N.H.U. Rock Progresivo

      En 1974 coñezo a N.H.U. nun directo (creo que no Pub Pop Pool de Santiago). O son era espectacular e a música soaba con forza e personalidade. Quedei sorprendido de que só houbera 30 ou 40 persoas escoitando algo tan extraordinario e experimental... Ao rematar o concerto, fun falar con eles para felicitalos e ofrecerme como guitarrista. Quedei ao día seguinte con Roberto Abal, líder e ideólogo do grupo para tratar dos temas e da forma de traballo de N.H.U.  Roberto era unha persoa xenial, entrañable e hospitalaria, que tiña o seu grande universo mental volcado no grupo... Falamos de temas relativos á liberación persoal a través da música e de espallar os contidos sen esperar nada a cambio. O grupo traballaba desinteresadamente e financiábase facendo algunha voda de cando en vez co nome de “Obradoiro”. Sen ninguna proba, ao día seguinte comenzariamos os ensaios.

     A formación nos anos 1974 e 1975 quedaría así : Roberto Abal (guitarra), Xoan Piñón (guitarra), Tino Grandío (baixo), Xurxo Pérez (órgano e voz) e Xosé Ferreiro Garea (batería, voz e frauta traveseira)

     A composición en N.H.U. partía libremente dos músicos e incorporábase -sen pasar ningún filtro- ao que chamabamos “A Obra”: unha sucesión dunha hora sen interrupcións cos seus movementos, coma se se tratase dunha sinfonía.
    As concesións eran escasas; non se presentaban os temas, nin os membros do grupo; tampouco se facían “bises”. Os momentos de comezo e final das partes alternábanse con espazos para a improvisación, onde te podías incorporar libremente. As harmonías -cunha tonalidade moi variable- eran froito da experiencia e investigación persoal. Os acordes -de estrutura jazzística- non tiñan nome, e as partituras -persoais- semellaban os símbolos utilizados na música contemporánea; marcando intensidades, sensacións e as indicacións do que compuña o tema. A música era complexa, pero fluía con precisión por mor da grande concentración coa que se traballaba, chegando moitas veces a una especie de “trance” no sentido máis místico. Certos códigos propios e unha alta dose de intuición entre os músicos eran o substituto dunha linguaxe musical normalizada. Creo que un concerto de N.H.U. non te deixaba indiferente; era unha central de enerxía musical.

     Ensaiabamos unha media de cinco horas diarias no primeiro andar dunha casa deshabitada e “ocupada” nas proximidades do Sanatorio Psiquiátrico de Conxo (Santiago) Escoitabamos -para falar de influencias- música moi variada dentro das vangardas da época: King Crimson, Frank Zappa, Mahavishnu Orchestra, Mark Almond, Pierre Henry, Soft Machine, Yes, etc. Nunca tivemos intencións de ser referencia galega ou español. N.H.U. traballaba xenerosamente; por necesidade de expresión e sen grandes ambicións.

     Toda a música de “A Obra” de N.H.U. era orixinal e composta polo grupo. Nunca quixemos traballar dun xeito “funcional”; isto é, dándolle o destino que as tendencias musicais demandaban. Iso falo porque o necesitas e listo. Se traballas presionado polo que "se leva”, sempre será “unha idea allea” da que ti te fas cómplice con todas as consecuencias éticas. Se tes algo que contar e sabes que á xente non lle interesa, a conciencia de cadaquén ten que marcar o camiño a seguir e -se estás disposto- terás que ir sorteando obstáculos sen ver horizonte. 

    O problema xorde cando o máis superficial ou a música baleira de contidos se utiliza para enriquecer á industria musical, interesada na inocencia e necesidade de expresión dos músicos; ocultando e dificultando o verdadeiro poder de manter a cultura que ten impresa a música no seu propio código xenético: a memoria. Unha información valiosísima que nos conta de onde vimos, como foi a historia, etc.

   O patrimonio musical -como o lingüístico ou arqueolóxico- debémolo coidar para coñecérmonos mellor.


   Xoan Piñón


Escoitar N.H.U. Rock Progresivo (Videos). Directo en Salón Teatro (1975)

http://gl.wikipedia.org/wiki/N._H._U.

Antonio Cal (1983)

I LOVE YOU PURRIÑOS 

Texto de Manel R. Mantiñán

Coñecín a Purriños nunha fantástica noite dos anos 70 con Pedro Abelenda no antigo clube Dorna da Coruña.

   Dende aquela comezamos unha fonda amizade que se foi fortalecendo cos anos a través do Jazz e dos nosos encontros nocturnos nos locais onde el ía actuar. Tocaba o saxo tenor, soprano e alto. Con este último conseguía un son potente, áxil e seco ao xeito de Art Pepper.

   Conversabamos sobre Jazz; el oíame, pero non me escoitaba. E entre os seus whiskis e os meus gintonics falabamos de Parker, de Henderson, de Rollins… pero “Purriños”  sempre saía cunha das súas frases favoritas: “a min o que me gusta é Dexter e ao carallo…” referíndose loxicamente a “The Panter”, isto é, a Dexter Gordon.

   Non é a miña intención disertar aquí sobre o seu grande talento pero si falar do seu xeito de ser, polo que vou referir unha anécdota que presenciei no pub Filloa da Coruña.

   Estaba actuando neste clube da rúa Cega un novo grupo madrileño de Jazz e de alí a un pouco de estar tocando, dáme Purriños un cabadazo e chíscame un ollo; bota a man debaixo do seu asento, saca o seu saxo alto e sitúase diante dos músicos sen pedir permiso. Comeza a improvisar a toda velocidade e nun ton alto sobre o tema que eles estaban tocando. Executaba como só el sabía facelo. Os de Madrid non pararon, pola contra continuaron co tema dun xeito “máis suave”, como se non deran creto ao que estaba a pasar co súper-marciano que subira ao escenario e que tocaba case como Charlie Parker. Categoría a do betanceiro pois só el era quen de cousa tal!

   Mágoa, Antonio, que dende hai xa uns anos non te podo levar pola noite á túa casa de Betanzos camiño da miña de Oleiros, logo de tomarlle a penúltima no  Orzán.

   E lembrando isto estou a escoitar esa gran versión de Tenderly que fai Dexter Gordon no seu vinilo “Dexter Gordon blows Hot and Cool” de Jazz Wax Records.

Manel. R. Mantiñán

Enlaces relacionados :

Antonio Cal 

Foto © Xoan Piñón

A Mirada da Muller Policía (1987)

"A mirada da muller policía"
Texto de Xosé Manuel Pereiro

Nese rostro, que lembro desde hai anos, hai algo máis ca unha persoa. Hai unha traxectoria persoal enteira, da muller que un día entrou no NYPD non se sabe por que razóns, se por idealismo, por tradición ou por saída laboral, e nalgún momento tivo unha familia, amigos, ilusións. Agora, ademais de sobrepeso por xornadas enteiras sentada comendo merda hipercalórica, o pelo como a carqueixa pola falta de coidado e o exceso de fumes, e mesmo quizá proÍdo na pel polo uniforme ou hemorroides polo calor do skai da tapizado do coche, soamente ten o NYPD. A súa casa é o New York City Police Department, e o inimigo e todo aquilo que estea fóra dos límites do coche patrulla. Poucas fronteiras están tan delimitadas como a que determina a mirada da muller policía.

Xosé Manuel Pereiro

Foto © Xoan Piñón 

Imaxe da colección "NY"

Estrada (1993) Galicia Terra Nai.

English version

Texto de Carmen García-Rodeja Arribí

En perspectiva, o horizonte apenas se percibe, borroso e incerto. 

Por tras do muro que sinala as marcas, de novo o precipicio, e unha estrada cara o descoñecido.

Á esquerda ás árbores núas equilibran o conxunto, mentres a néboa tece o seu misterio. 

Na paisaxe pechada a xente recóllese, aniña e soña coas pantasmas, co incógnito, coa morte e o seu aviso, co ouvear do lobo. 

Cara onde este camiño?

Nesta brétema perdéronse hai sesenta anos un grupo de soldados da República.

Tornaban a casa por un vieiro de temor e de soños. 
Enganados, caeron presos.

Os seus corpos repousaron  nunha furada húmida e fría, á beira dunha senda que os levou a ningures.


 Carmen G-Rodeja Arribí




Foto © Xoan Piñón

Juanillo Esteban (2013)

English version


Este tipo quen cona é? Texto de Javi Camino

Este tipo quen cona é? Semella un émulo daquel inimigo de Batman adicto ás adiviñas... O caso é non deixa de soarme... ¿Non será aquel ionqui de Labañou que cando era cativo mangóume a punta de navalla os 5 pesos que levaba no peto para colle-lo bus? Menudo mono tiña enriba, berraba coma un porco bravo: "¡La pasta o la vida!". Todo un personaxe. Algúns veciños dicían que antes de acabar metido na droga fora actor nunha mítica peli gore dos 90, pero eu creo que o confundían co meu colega Natalio, que ademáis de actor é un recoñecido científico. Un home tan estrafalario que, efectivamente, parece sacado dunha peli de serie Z. Non sei, quizais estou flipando demasiado. O mellor é cantante de orquestra ou un animador de festas e verbenas, vai ti saber... Quizais nin sequera se dedica o espectáculo. Pode que sexa un responsable pai de familia numerosa ou sabe deus... ¿Un antigo cosmonauta? Non teño nin idea. Por sorte, a súa identidade seguirá sendo durante moitos anos un Enigma.

Javi Camino

enlaces relacionados :

Juanillo Esteban / Facebook

La matanza caníbal de los garrulos lisérgicos

Javi Camino

Facebook Xoan Piñón / WEB 

Foto © Xoan Piñón 2013

Espida baixo a terra

 

TEXTO DE MARÍA JOSE FERNANDEZ LOPEZ

Espida
baixo a terra
que me nutriu,
alí
onde deixei a pel
son
agora
semente
Xermolo
para completar o ciclo

 
María José Fernández López

Fragmento dunha imaxe da colección : "A Horta de Carnati / Alterados" (2006 2007)
www.facebook.com/media/set/?set=a.414762055240569.120743....


Foto © Xoan Piñón

Homenaxe a Alfonso Abelenda (1981)

COMENTARIO DE TERESA TAXES

"O pintor Alfonso Abelenda lembra aínda con fonda emoción e sincera gratitude a gran homenaxe, coordinada por min, coa que o agasallara o grupo Galga en 1981, no Playa Club de Tomás Pereira, naqueles tempos de cambio da primeira corporación municipal democrática. Unha gran festa multidisciplinaria que unía diferentes xeracións artísticas da Coruña nun ateigado banquete coa presenza de xentes da cultura e da política e con saboroso e colorido postre, un tableau vivant baseado na serie pictórica “España Cañí” de Abelenda."

Teresa Taxes

De esquerda a dereita :

Pepe Galán, Pgbllás, Marina Río, Machaco, Cuta Domínguez, Alfonso Abelenda, Elena Cayón, Concheta Facal, Harry Liaño, María Armesto, Gonzalo Uriarte, Teresa Taxes, ??, Ana Lacasta, María Cabrera, Mon Vasco, Francisco Taxes, Xabier Correa.

Foto © Xoan Piñón

"Âmbito da cerva" (2013)

English version

"Âmbito da cerva" (Ramiro Torres)

Este é o âmbito da cerva
expandindo o seu corpo

de estrelas incipientes

sobre as vértebras

abismadas, ressoando

no sensível como aves

equinociais a marcar

em nós as suas notas

levitantes, puro cântico

caído sobre os lábios

sem tempo, na sombra

das palavras que ardem

entre a música e nos

olham desde o seu

fértil meio-dia.

Ramiro Torres  Julho de 2013.

Para Susana de Lorenzo e Xoan Piñón.

Poema inspirado no CD de DOA "A fronda dos cervos" 

Imaxe da colección "Dez Outonos no Courel"  (1994-2004) © Xoan Piñón

Guadi Galego (1999)

English versión

TEXTO DE PAZ RAÑA LAMA

“Tiña a mirada máis grande que os ollos”.

 

Foi Iago Martínez quen, no seu libro sobre Lois Pereiro, escribiu unha das locucións que mellor debuxan a arte de pluralizar as emocións,

e velaí temos a mirada de Guadi repetindo a secuencia dos seus acordes que saben, en perfecta aleación, a cantos remotos e a voces contemporáneas: escuma, incandescencia, recendo e… es(tou)pido, por máis que a temperatura de fusión (tamén nas músicas) nunca é única e convén saber a concentración de cada ingrediente para deseñar a fórmula e chegar ao soño de conseguir o metal máis limpo, o ouro puro, que, para o noso gozo, posúe un brillo melancólico e unha alta condutividade.

A súa voz, neste disco cos necesarios Berrogüetto, provoca, como a urticaria, inflamación e comezóns intensas en áreas da nosa pel. Déixome acariñar pola brisa rítmica e sonora que percorre o desexo de expandirse na imparable busca da luz.

Escoito a Guadi e peregrino a pentagramas cuneiformes, a táboas de arxila, a esfinxes, ao teu Alén, e aférrome á teoría de que con ela a música ten a súa orixe no portal dos deuses, moito antes de que Hermes puxera as cordas no caparazón da tartaruga.

Benzón.

P.S. Logo chegou Xabier Díaz e a voz das músicas continuou feliz.

Paz Raña Lama

Foto © Xoan Piñón

Woyzeck "De Berlín a Compostela" (1984)

Enghish Version


DE BERLÍN A COMPOSTELA, Texto de Manuel Lourenzo,

Con Woyzeck, aquel libriño que viña de Berlín, rústico, barato, dunha plasticidade sen ornatos, experimentei, na súa voz orixinal, aquelas con que Büchner recreara o mundo, e a súa especial maneira de escribir teatro, confiándolle ao texto só as voces das personaxes e os números que encabezan as secuencias. Todo o demáis –a guerra, a fame, a paixón, as crenzas–, todo o que é argumento e argumentación, mora nos diálogos, nunca en explicacións nin didascalias que ben pouco aportarían. De aí que traducir fose un descubrimento e, xa máis tade, ver a peza montada polo C.D.G., –nunha arriscada proposta de Xulio Lago e cun protagonista como Antonio Durán “Morris”, nun Woyzeck alucinado e desgarrado–, unha soberana experiencia.

 Manuel Lourenzo

Na imaxe : Antonio Durán Morris e Xosé Lois González
Centro Dramático Galego

Foto © Xoan Piñón

La arruga es bella? A verza é verde (1986)

English version


La arruga es bella? A verza é verde

O peor dos 80 non era, como pensamos agora mirando as nosas fotos daquela, as chaquetas con ombreiras. Era que chaquetas e peiteados eran obras de arte que os clientes portaban despois de pagalas, e que os cortes de pelo e dos traxes eran manifestos creativos.

En LA NAVAL dispuxémonos a dar a nosa particular versión do fenómeno. La arruga es bella? A verza é verde. Baixo o evocador título “Vuelve el grelo”, fixemos unha colección para home e muller baseada no traxe tradicional combinado coa verdura non menos tradicional. Antonio Durán “Morris” e Luisa Veira foron os modelos daquela sesión fotográfica. Esta imaxe revela a frescura de Luisa e da verza en toda a súa plenitude (a da verza foise agostando segundo avanzaba a sesión, ata rematar moi simbolicamente nun grelo murcho que colgaba da indumentaria de Morris).

Ao fondo, disimulado entre o que os nosos clásicos do Século de Ouro chamaban a verdura está o fusil ametrallador que portaba Morris como evidencia de que pastoriles si, pero a modo. 
(A foto foi unha das que usamos para desnortar completamente ao público cultureta no Desembarco de las Fuerzas Atroces del Noroeste na sede da Universidade Internacional Menéndez Pelayo no Palacio de la Magdalena de Santander, no verán de 1986).

Xosé Manuel Pereiro



Foto © Xoan Piñón

Edificio Modernista "protexido"

English version

Edificio Modernista "protexido" 

 A conservación do Patrimonio Arquitectónico está demostrado que aporta un gran valor engadido a pobos e cidades. A falta de conciencia e respecto cos edificios históricos é evidente; unha nova normativa para protexelos está por facer. 

 Este despropósito de construción na rúa Orillamar da Coruña, na que unha fermosa casa modernista protexida é “integrada” na fachada dunha “mole” sen xeito, foi froito da dura especulación urbanística que sufrimos no barrio durante varios anos. 

 Postformados, patéticas imitacións de galerías e vidros espellados son un exemplo claro do “feísmo” consentido. O grande impacto sobre o chan para facer catro andares soterrados para garaxes, fixeron necesario furar con centos de barrenos unha dura base de granito, as casas colindantes sufriron graves desperfectos … o ruído superou todos os límites permitidos e os veciños saíron á rúa a manifestarse. 

Aínda por riba teño que vela todos os días. 

 Xoan Piñón


Foto © Xoan Piñón